Lựa chọn dây là một phần quan trọng của việc thiết kế hệ thống điện của một công trình xây dựng vì nó ảnh hưởng đến sự an toàn, chức năng, hoạt động và khả năng sửa chữa đường dây cũng như hệ thống các thiết bị liên quan. Bởi vì có rất nhiều loại dây điện và cáp điện với tiêu chuẩn sản xuất khác nhau, việc lựa chọn dây điện hoặc cáp điện phù hợp với nhu cầu sử dụng là vấn đề cần tìm hiểu và cân nhắc khi chọn.
Trong phạm vi của bài viết, LiOA sẽ cùng bạn tìm hiểu vấn đề liên quan đến dây điện và cáp điện dân dụng, thông qua việc trả lời một số các câu hỏi thường gặp, nhận được sự quan tâm của nhiều người.
Khái niệm dây điện và cáp điện
Về cơ bản, dây điện (hoặc gọi đầy đủ là dây dẫn điện) là loại dây dẫn bao gồm 1 ruột kim loại dẫn điện bằng chất liệu đồng (Cu) hoặc nhôm (Al) nằm trong một vỏ cách điện. Dây điện có thể có loại dây trần, hoặc dây bọc cách điện có thể là 1 hoặc 2 lớp cách điện nhưng chỉ có 1 lõi dây dẫn điện.
Cáp điện hoặc dây cáp điện là loại dây bao gồm dây dẫn và cáp, sử dụng trong những trường hợp có yêu cầu cao về an toàn cũng như cách điện. Cáp điện có thể được bọc thép và chống va đập, sử dụng cho các trường hợp cáp đi ngầm, có thể chống cháy nổ ở những môi trường có nhiệt độ cao hoặc những thiết bị cần đảm bảo yêu cầu điện cao trong các trường hợp xảy ra cháy nổ.
Tiết diện dây dẫn điện 1.5, 2.5, …mm2 là gì?
Chúng ta thường nghe thấy hoặc đọc được thông tin về sản phẩm dây điện có tiết diện dây dẫn điện 1.5, 2.5, 6.0…đi cùng với đơn vị đo, thường là mm2. Vậy con số này là gì và nó có ý nghĩa như thế nào cho việc chọn lựa dây điện?
Tiết diện dây dẫn điện là diện tích mặt cắt của phần lõi đồng dây dẫn điện. Nếu tiết diện dây dẫn nhỏ nhưng công suất hoạt động của thiết bị lại lớn, sẽ dẫn đến tình trạng quá tải làm nóng dây dẫn, dòng điện chập chờn… Thời gian dài sử dụng sẽ làm dây điện giòn, lớp vỏ bọc cách điện nóng chảy, gây đứt, chập cháy hệ thống dây dẫn điện. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng cháy nổ nguy hiểm.
Như vậy có thể nói, tiết diện dây dẫn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến công suất chịu tải của dây dẫn cũng như việc thiết kế hệ thống điện trong nhà.
Các loại dây điện có tiết diện khác nhau sẽ chịu tải công suất như thế nào?
Để biết được công suất chịu tải của dây dẫn điện trước tiên ta cần phải tính được dòng điện chịu tải của dây dẫn là bao nhiêu. Theo đó, ta có công thức tính độ lớn dòng điện chịu tải của dây dẫn:
I=S.Jkt
Trong đó:
S: là tiết diện dây dẫn (mm2)
Jkt: là mật độ dòng điện cho phép A/mm2. Trong đó A là dòng điện định mức, có thể tham khảo giá trị A ở bảng bên dưới.
I: Dòng điện chịu tải của dây dẫn
Đối với trường hợp sử dụng trong dân dụng thì ta lấy mật độ dòng điện cho phép với dây đồng xấp xỉ là 6A/mm2, dây nhôm xấp xỉ là 4,5A/mm2.
Khi đã có được dòng điện chịu tải của dây dẫn ta nhân với điện áp thì sẽ tính được công suất chịu tải tối đa mà loại dây đẫn đó.
P = U.I.Cosφ
Trong đó:
P: Công suất chịu tải của dây dẫn.
U: Điện áp hoạt động.
I: Dòng điện định mức của dây dẫn.
Cosφ: Hệ số công suất (khi sử dụng trong dân dụng thường lấy giá trị bằng 1)